Eind september 2005 kreeg ik een e-mail van een Indonesische man. Hij had mijn gegevens gevonden op de afgestudeerden-website van de HTS, waar wij destijds gelijktijdig studeerden, ik technische natuurkunde (destijds fysische techniek genaamd) en hij elektrotechniek Mijn naam trok zijn aandacht, omdat ik, net als hij, in Indonesië geboren ben. Hij had ook mijn website bekeken en zag daar, dat ik werk zocht.
Hij stelde voor, dat we samen export/import zouden kunnen doen: Indonesische producten in Nederland verkopen. Ik antwoordde, dat ik dat niet uitsloot, maar dat ik me meer thuis voelde bij het opsporen van allerlei informatie. Waarop hij vertelde dat hij het jaar daarvoor (in juni 2004) de KRO om hulp had verzocht bij de opsporing van een vrouw, die al heel lang werd vermist. De KRO (programma Spoorloos) had dat toen afgedaan als onmogelijk. Misschien zou ik het eens kunnen proberen?

Wat was er aan de hand? Een oude Chinese vrouw in Jakarta voelde dat haar einde naderde. Ze was geboren in 1906 en bijna 99 jaar. Ze zou heel graag, voor ze stierf, haar dochter willen terugzien. Ze had het kind niet meer gezien sinds het meisje een jaar of  5 oud was! Het was door de vader naar Nederland gebracht waar het door anderen werd grootgebracht. Er was nog een poosje wat briefwisseling geweest, maar de brieven en adressen waren verloren gegaan toen ze in de jaren 40 verhuisde van het eiland Billiton, waar het kind geboren was, naar Jakarta op Java.

De informatie om van uit te gaan was heel summier. Het meisje (nu vrouw) dat we zochten zou Miesje of Wiesje heten. Ze zou in 1922 of 1923 geboren zijn op het eiland Billiton (Nu Belitung). De naam van de moeder en haar geboortedatum waren bekend.. De naam van de (Nederlandse) vader was niet zeker, maar begon in ieder geval met een P. Pers of Paas? Hij zou destijds een Hogere Rijksambtenaar daar zijn geweest in de tijd van de tinwinning op het eiland. De moeder zou omstreeks 1922 (op 16 jarige leeftijd) met hem zijn getrouwd. Dat waren de schriftelijke gegevens. Verder waren er nog wat oude fotootjes, waar het meisje opstond. Op één van de foto’s stond een opmerkelijk gebouw. Die foto staat hierboven afgebeeld. Als je goed kijkt, zie je rechtsonder het kleine meisje afgebeeld.
Mijn correspondent in Indonesië vroeg of ik wist wat dat voor een gebouw was. Ik had geen idee.

Maar ik ging aan de slag.
Eerst heb ik eens op het internet gezocht. Het bleek dat er door anderen ook naar deze vrouw werd gezocht. Door het Leger des Heils op hun vermisten-pagina en door een particulier. Op beide websites werd ze aangeduid als Miesje/Wiesje Peels.
Nou ja, dacht ik, blijkbaar weten zij meer dan ik. En ik ben zelf eerst gaan zoeken op de naam Peels. Dat leverde het één en ander op, maar niets, waar ik wat aan had. Ik heb ook een flink aantal Peelsen opgebeld en zelfs een Peels gevonden, die met stamboomonderzoek bezig was, maar niets bracht me dichter bij Miesje/Wiesje.

Een ander mogelijk spoor dat misschien wat zou kunnen opleveren, was de Sociale Verzekeringsbank. Miesje/Wiesje zou immers, als zij nog leefde, ongeveer 82 jaar moeten zijn en als zij in Nederland woonde (misschien elders ook) AOW krijgen. En alle AOW-ers moeten bekend zijn bij de SVB. Toen ik de bank belde, kreeg ik een vriendelijke, hulpvaardige mijnheer aan de lijn, die wel wilde helpen, maar preciesere gegevens nodig had, namelijk naam, geboortedatum en geboorteplaats, waarvan de laatste twee het belangrijkst waren. Mocht er iemand uit de database opduiken, dan konden ze die een briefje sturen in de trant van: Er is iemand naar u op zoek, wilt u contact opnemen. In verband met de privacy natuurlijk. Maar ja, die gegevens had ik niet!

Een volgend mogelijk spoor waren de op het internet te vinden passagierslijsten van schepen van en naar Nederlandsch Indië (enkele mensen hebben vanuit de door de KB ontsloten historische dagbladen een database hiervan opgebouwd). Hierin vond ik een paar Peelsen, maar dat hielp niet echt. Toen ik contact opnam met één van de samenstellers, suggereerde die dat ik misschien de naam Pels zou moeten hebben. (Later bleek dat inderdaad te kloppen!).

Nog een ander spoor leek mij boeken over de geschiedenis van Billiton en in het bijzonder die van de Billiton Maatschappij. Uit wat ik aan informatie vond kwam het beeld naar voren, dat Billiton in de jaren 20 van de vorige eeuw niet zozeer door de overheid werd bestuurd, alswel door het bedrijf Billiton, dat er tin en andere delfstoffen won. Dus waarschijnlijk was de vader van Miesje/Wiesje geen rijksambtenaar, maar een hoge functionaris van de Billiton Maatschappij. Ik vond verwijzingen naar een tweedelig werk over de maatschappij op Billiton in de goede tijdsperiode: Gedenkboek Billiton, 1852-1927 / [Billiton Maatschappij] ; [door J.C. Mollema ... et al.], in 1927 uitgegeven door Nijhoff in Den Haag.

Nog een spoor zouden persoonsgegevens van de familie Peels (maar was dat de goede naam?) zijn uit de bevolkingsregisters en genealogische bestanden, maar het probleem hierbij is, dat die gegevens pas openbaar zijn vanaf 75 jaar na de dood van de persoon en zo lang was het natuurlijk niet terug. Toen realiseerde ik me nog niet erg goed, dat er ook jongere openbare informatie is te vinden. Via genealogie kwam ik terecht bij het Centraal Bureau voor Genealogie in den Haag, in het zelfde complex als het Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek. Nog steeds via het internet. Via de website van het CBG kun je een bezoek voorbereiden. Je kunt mogelijke bronnen identificeren, maar raadplegen moet je ter plekke doen. Zo kon ik via de website vinden dat het Gedenkboek Billiton daar te raadplegen was. En dat er informatie was over de familie Peels.

Na 14 dagen zoeken via internet ben ik dus uiteindelijk afgereisd naar Den Haag voor het hands-on werk. Het CBG heeft een heleboel microfiches met Doop- Trouw- en Begraafregisters, naamlijsten, resultaten van stamboomonderzoek, boeken over adel, etc.

Maar wat in mijn geval heel prettig is: blijkbaar worden er veel familieberichten uit kranten geknipt. Hoewel sommige (oudere) berichten op microfiche staan en zelfs sommige microfiches gedigitaliseerd zijn (zonder tekstherkenning!) en raadpleegbaar via het intranet, moet je voor veel berichten (van na 1970) geduldig handwerk verrichten.

Toen ik binnenkwam bestelde ik bij de balie het Gedenkboek. Maar omdat men eerst het verkeerde boek leverde (een nog veel ouder boek) en ik de gegevens van de familie Peels had besteld, ging ik daar maar eerst mee aan de slag. Via het intranet zocht ik naar Miesje/Wiesje of haar vader en daarna haalde ik voorzichtig stukjes krantenpapier uit enveloppen, vouwde ze open, las ze, vouwde ze weer op en deed ze weer in de enveloppen. Af en toe vond ik een berichtje dat in de verkeerde envelop was terecht gekomen en leverde die apart in bij de balie.
Op de enveloppen stond: Peels I en Peels II of zoiets. Ik kwam nergens. Einde van de reis wat betreft Peels.

Ondertussen waren de twee delen van het goede boek gearriveerd (later bleek het ook zo voor het grijpen in het halletje te staan J ) en ik begon deel I door te bladeren van voor naar achteren. Het is een mooi boek. Met veel plaatjes! (Hier kun je plaatjes uit deel I vinden).
Na deel I begon ik aan deel II. Toen ik ongeveer halverwege was, kreeg ik een schok. Ik zag opeens hetzelfde karakteristieke huis met het torentje en de dubbele daken, gefotografeerd van ongeveer dezelfde kant. Ditmaal stond er echter een bijschrift onder: Woning van den administrateur van Manggar. Tja, als we er even voor het gemak vanuit zouden gaan dat dit de woning van de vader van Miesje/Wiesje was, dan was hij Administrateur van de Billiton Maatschappij in Manggar, zeg maar: Districtshoofd. Billiton was in 3 (eerst 4) districten verdeeld, waarvan Manggar er één was. Manggar is ook een plaats.(zie ook:  http://e-publishing.library.cornell.edu/Dienst/UI/1.0/Summarize/seap.indo/1106965320).

Achterin het boek zat een uitvouwblad met een overzicht van de administrateurs, beheerders der districten. De namen wisselden in de tijd, omdat deze mensen regelmatig een poosje op verlof gingen en ook elkaar vervingen. In Lenggang zien we de naam K. Pels verschijnen in 1921, in 1922-’23 en in 1926- (toen werd het boek afgesloten). Dezelfde naam staat bij Manggar in 1923 en in 1924-’25. De andere namen beginnen niet met een P en eindigen niet op een S. Blijkbaar hebben we de vader te pakken: K. Pels.

Daarna begon ik aan de familie Pels, zoals ik de familie Peels had onderzocht. En jawel, ik vond 2 rouwadvertenties van Klaas Pels, oud administrateur der Gem. Mijnbouw Mij "Billiton". (21 november 1953). Hij was 71 jaar geworden. De 2^e advertentie was van zijn vrouw en broers. De 1^e advertentie zei: Heden vernam ik dat te Brussel is overleden mijn Vader KLAAS PELS, oud administrateur der Gem. Mijnbouw Mij "Billiton". Ondertekend: M.D. Pels. Op een adres in den Haag. Dat moest ze dus zijn: waarschijnlijk Miesje en geen Wiesje! Op dat ogenblik was het sluitingstijd en moest ik het CBG verlaten. De volgende dag zocht ik verder en vond de volgende advertentie: "Geheel onverwacht overleed op 10 juli (1979) mijn lieve vrouw MARIE DINA (MIESJE) XXXX-PELS, geboren 5 augustus 1924. Getekend: L. XXXX." (XXXX vanwege privacy). Gelukkig was deze advertentie onder de naam "Pels" te vinden! Bij verder zoeken op XXXX vond ik de volgende advertentie: "De Heer en Mevrouw XXXX-PELS zeggen hierbij hartelijk dank voor de vele blijken van belangstelling bij hun huwelijk ondervonden. Den Haag, 2 september 1954." Tot slot heb ik een kopie van haar persoonskaart opgevraagd (al was dat eigenlijk niet meer nodig).

Nu was de zaak natuurlijk eigenlijk rond, maar ik kon het nog niet laten. Ik heb de naam XXXX opgezocht in het telefoonboek. Ik meen dat de vierde die de telefoon opnam mevrouw XXXX was (gelukkig voor mij nooit getrouwd en dus op de naam van haar broer Lambertus XXXX te vinden). Zij kende Miesje heel lang en was goed bevriend met haar. Heeft mij een hoop goeds over haar leven verteld.
Ik mocht de informatie en haar adres aan haar familie in Indonesië doorgeven. Wat ik deed. De datum was 18 oktober 2005.

Op 9 november 2005 kreeg ik de volgende e-mail uit Indonesië: "Namens de familie, deel ik U mede dat om 12 uur, vrijdag 4-11-2005 jongstleden is overleden de moeder van Miesje, geboren 23-11-1906. Zij is in vrede overleden, met God’s zegen eindelijk te kunnen vernemen dat haar vermiste dochter is gevonden."

Later heb ik aan de hand van de eerder genoemde historische kranten en passagierslijsten en de Adresboeken van Nederlandsch Indië nog wat feiten uitgezocht over de carrière van Klaas Pels en die van J. Pels (vermoedelijk zijn broer) in Nederlandsch Indië. Ik heb ook foto's ontvangen waar Miesje opstaat, o.a. een trouwfoto.